تحصیل در کانادا فرصت‌ها و تهدیدها

سلام و درود به همه‌ی دوستان

همان‌طور که می‌دانید تحصیل در کانادا خیلی طرفدار دارد. ولی واقعیت این است که باید چند مورد را حتما در نظر گرفت.

اول از همه هدف از تحصیل است. عمدتا سه هدف وجود دارد:

1. می‌خواهید درس بخوانید و برگردید ایران (بعید می‌دانم).
2. با ویزای دانشجویی بیایید پناهنده ‌بشوید.
3. از طریق ویزای تحصیلی بیایید و اقامت بگیرید.

اگر می‌خواهید برای ادامه تحصیل به کانادا بیایید، علاوه بر کیفیت آموزش باید به عواملی مانند سطح زندگی، آب و هوا، امنیت، فرصت‌های شغلی و امکان اخذ شهروندی توجه کنید. در این مقاله قصد دارم شما را به طور کامل با مزایا و معایب تحصیل در کانادا آشنا کنم. در ضمن نکاتی را با شما در میان می‌گذارم که می‌تواند در آینده‌ی تحصیلی و زندگی شما تاثیرگذار باشد.   

نکات مهم برای تحصیل در کانادا

با توجه به هدف، اهمیت موارد زیر تغییر می‌کند.

1. وضعیت DLI کالج یا دانشگاه را بررسی کنید که ثبت شده باشد
2. اجازه کار پس از تحصیل PGWP دارد یا نه
3. دوره‌ای که پذیرش می‌گیرید چیست؟  program ،degree ،certificate و غیره
4. آینده شغلی آن رشته چیست؟
5. آن موسسه را به چه می‌شناسند؟ بعنوان مثال BCIT در ونکوور به کاربردی بودن دوره‌هایش معروف است.
6. چقدر اعتبار دارد (بهترین راه این است که از آن‌ها بپرسید اگر واحدی را آنجا پاس کنید چه دانشگاه‌هایی آن واحد را از شما می‌پذیرند؟ من باشم از دوجای معتبر هم همین سوال را می‌پرسم که واحدهای آن موسسه را قبول دارند یا نه).

خوب حالا یکی می‌گوید این موارد چه تاثیری بر حال من دارد؟

هرکدام از این موارد چندجای کلیدی می‌تواند تاثیر بسیار جدی خودش را نشان بدهد و «خیلی خیلی» مهم هستند:

• یکی احتمال ویزا گرفتن یا نگرفتن دانشجو
• دوم احتمال ورک پرمیت همسر
• سوم رایگان شدن یا نشدن هزینه مدرسه‌ی فرزندتان
• چهارم راه‌های گرفتن اقامت بعد از تحصیل
• پنجم اگر بخواهید به هردلیلی دانشگاهتان را عوض کنید
• ششم آینده کاری (شما کلی هزینه می‌کنید هم به دانشگاه پول دانشجوی اینترنشنال را می‌دهید هم نمی‌توانید کار کنید. در آخر هم مهارت‌هایی که نیاز بازار کار است را بدست نیاورید و بروید کار جنرال کنید)

مزایای تحصیل در کانادا

تحصیل در کانادا مزیت‌های زیادی دارد و قطعا آینده‌ی دانشجویان را متحول می‌کند. البته احتمالا بهترین مزایای تحصیل برای ایرانیان امکان گرفتن اقامت دائم و یا شهروندی کانادا است. بیایید در ادامه به اتفاق با برخی از مهم‌ترین مزایای تحصیل در کانادا آشنا شویم.  

سطح آموزش بالا

سطح آموزش در کانادا بالا است. در این کشور دانشگاه‌ها و کالج‌های تراز اول زیادی وجود دارد. این دانشگاه‌ها که در سطح جهان نیز شناخته شده هستند، طیف وسیعی از رشته‌ها و برنامه‌های تحصیلی را به دانشجویان ارائه می‌دهند. برخی از دانشگاه های برتر کانادا در نظام‌های مختلف رتبه‌بندی جزو صد دانشگاه برتر جهان هستند. این دانشگاه‌ها عبارت‌اند از دانشگاه تورنتو University of Toronto، دانشگاه بریتیش کلمبیا University of British Columbia و دانشگاه مک‌گیل McGill University. البته سطح آموزش در سایر دانشگاه‌ها و کالج‌های کانادا نیز بالا است و انواع دوره‌های تحصیلی مختص ورود به بازار کار نیز ارائه می‌دهند. قطعا پس از اتمام تحصیلات، فرصت‌های شغلی بهتری کسب می‌کنید و می‌توانید آینده‌ی شغلی خود را تضمین کنید.  

اخذ پی آر یا شهروندی

یکی از مهم‌ترین مزایای تحصیل در کانادا برای ایرانیان این است که امکان اخذ اقامت پس از تحصیل وجود دارد. به احتمال زیاد مهم‌ترین دلیل شما برای تحصیل در کانادا نیز این است که اقامت دائم یا شهروندی این کشور را بگیرید. بر خلاف سایر کشورهای مهاجرپذیر، از طریق تحصیل در کانادا می‌توانید اقامت این کشور را کسب کنید. 

اگر اقامت تحصیلی بگیرید و دوره‌ی تحصیلی خود را در یک موسسه‌ی معتبر با موفقیت پشت سر بگذارید، می‌توانید برای کسب مجوز کاری (work permit) اقدام کنید. البته دوره‌ی تحصیلی باید حداقل 8 ماه طول بکشد. 

البته مزایای تحصیل در کانادا فراتر از دریافت مجوز کاری است. دانشجویان خارجی می‌توانند از طریق برنامه‌های اکسپرس انتری (Express Entry System) و تجربه کار کانادایی (Canadian Experience Class) اقامت دائم این کشور را اخذ کنند. در ضمن برنامه‌های مهاجرت استانی PNP نیز این امکان را برای دانشجویان خارجی فراهم می‌کند. 

این برنامه‌ها راه‌هایی را در اختیار دانشجویان خارجی قرار می‌دهند تا بتوانند اقامت دائم کانادا را بگیرند و به طور کامل با فرهنگ این کشور خو بگیرند و به رشد اقتصادی کانادا کمک کنند. بهتر است برای کسب اطلاعات بیشتر با یک وکیل مهاجرت معتبر و خوشنام مشورت کنید. 

کیفیت زندگی بالا

کانادا همواره در رنکینگ‌های بین‌المللی بین امن‌ترین و ثروتمندترین کشورهای جهان قرار می‌گیرد. در تازه‌ترین رتبه بندی بهترین شهرهای دنیا برای زندگی، 3 شهر از کانادا در بین 10 شهر برتر حضور دارد. این شهرها عبارت‌اند از ونکوور، کلگری و تورنتو. در این رتبه بندی به عواملی مانند بهداشت و درمان، غنای فرهنگی و محیط زیست، سطح آموزش، و زیرساخت‌ها توجه شده است. 

شهرهای مختلف فرصت‌ها و مزایای مختلفی به شما رائه می‌دهند. حتما در زمان انتخاب دانشگاه به شهرها، هزینه‌های زندگی، فرصت‌های شغلی، سامانه‌های حمل و نقل عمومی نیز توجه کنید. البته به طور کلی در هر شهری از کانادا تحصیل کنید، از کیفیت بالای زندگی برخوردار خواهید برد. 

معایب تحصیل در کانادا

اینجا بهشت نیست و همه چیز گل و بلبل نیست. زندگی و تحصیل در کانادا نیز معایب خاص خود را دارد که پیش از آمدن به کانادا بهتر است بدانید و با خودتان به اصطلاح دو دوتا چهارتا کنید. 

هزینه زندگی

مخارج در کانادا بیشتر از ایران است که البته با توجه به امکانات و خدماتی که دریافت می‌کنید، طبیعی است. در شهرهای بزرگ کانادا مانند ونکوور و تونتو که اتفاقا محبوبیت بالایی بین دانشجویان خارجی دارند، هزینه متوسط زندگی برای افراد مجرد به ترتیب برابر 1100 دلار کانادا و 1000 دلار کانادا است (جون 2024 - بدون در نظر گرفتن اجاره). بسیاری از دانشجویان خارجی در استان‌های بریتیش کلمبیا و انتاریو زندگی می‌کنند که همین موضوع باعث افزایش هزینه مسکن و کرایه حمل و نقل عمومی شده است. 

در یک نظر سنجی از دانشجویان خارجی، مشخص شد که 80% از دانشجویان نگران پرداخت هزینه‌های تحصیل هستند (توسط دانشگاه Carleton University). دانشجویان معمولا می‌شنوند که پیدا کردن کار در کانادا مثل آب خوردن راحت است. که البته این موضوع همیشه درست نیست. زمانی که فرصت‌های شغلی در بیرون از دانشگاه کم باشد، اگر دانشجویان خارجی منبع درآمد دیگری نداشته باشند (به عنوان مثال از طریق کار همسر) پرداخت هزینه‌های زندگی و شهریه‌ی دانشگاه به یک ماموریت غیر ممکن تبدیل می‌شود. البته خوشبختانه بسیاری از ایرانیان در این زمینه خوب عمل می‌کنند و با توجه به سابقه‌ی درخشان علمی می‌توانند فول فاند یا پارشال فاند بگیرند. 

در خارج از کانادا، برخی موسسات رویای تحصیل، کار و مهاجرت به کانادا را به دانشجویان می‌فروشند. متاسفانه گاهی این رویا به ثمر نمی‌نشیند. بسیاری از دانشجویانی که برای ادامه تحصیل به کانادا می‌آیند در کشور خود بدهی‌هایی دارند. به عنوان مثال برای آمدن به کانادا و تحصیل در این کشور، در کشور خود از دیگران قرض می‌گیرند یا وام می‌گیرند. این افراد با خود فکر می‌کنند که با توجه به اختلاف فاحش دستمزدها و همچنین اختلاف ریال ایران و دلار کانادا، به راحتی می‌توانند بدهی خود را تسویه کنند. اما وقتی به کانادا می‌آیند، بار این بدهی‌ها بر دوششان سنگینی می‌کند. تسویه‌ی این بدهی‌ها، پرداخت هزینه‌های تحصیل و همچنین هزینه‌های زندگی کار نشدنی‌ای نیست؛ اما دشوار است. جای تعجبی نیست که بسیاری از دانشجویان خارجی با نگرانی‌های مالی مواجه هستند.  

تعادل بین کار و زندگی

ایجاد تعادل بین تحصیل کار و زندگی برای دانشجویان خارجی کار دشواری است و واقعا تا زمانی که خودتان تجربه نکنید، نمی‌توانید سختی‌های زندگی دانشجویی در کانادا را درک کنید. البته نمی‌خواهم شما را از تحصیل در کانادا منصرف کنم. قطعا پس از هر سختی، راحتی هم می‌آید. نابرده رنج گنج میسر نمی‌شود. 

دانشجویان خارجی علاوه بر شرکت در کلاس‌ها و انجام تکالیف و پروژه‌ها، زمانی را نیز به کار اختصاص می‌دهند تا بتوانند از پس هزینه‌ها بر آیند. اداره IRCC محدودیت کار 20 ساعت در هفته را برای دانشجویان برداشته است. پس برخی از دانشجویان در بیرون از دانشگاه و به صورت تمام وقت (40 ساعت در هفته) مشغول به کار می‌شوند. یعنی روزانه بخش زیادی از زمان خود را صرف کار می‌کنند. به همه‌ی این موارد خانه‌داری را نیز اضافه کنید. این عوامل باعث شده است که زمان خالی برای دانشجویان خارجی نایاب و گران‌بها شود. 

دانشجویان خارجی زندگی پر مشغله‌ای دارند و حتما باید فکری به حال تعادل بین کار، تحصیل و زندگی بکنند.  البته ایجاد تعادل به این راحتی‌ها هم نیست. همان‌طور که اکثر دانشجویان خارجی می‌گویند "هیچ چیز آسان نیست". 

شوک فرهنگی 

بسیاری از دانشجویان خارجی که در کانادا تحصیل می‌کنند، اولین بار است که از کشور خود خارج شده‌اند. آن‌ها باید به نبودن در کنار دوستان و خانواده عادت کنند. این پروسه اندکی دشوار است و به زمان زیادی نیاز دارد. 

دانشجویان خارجی اغلب بیان می‌کنند که دلشان برای خانه تنگ می‌شود و احساس تنهایی می‌کنند. ارتباط با دیگران و خو گرفتن با جامعه در ابتدای ورود برایشان سخت است. اما هرساله با ورود هرچه بیشتر دانشجویان خارجی به کانادا، جوامع بزرگی از دانشجویان خارجی به وجود آمده است. این موضوع باعث تسهیل ارتباطات بین دانشجویان خارجی  شده است. اما شاید همچنان برقراری ارتباط با دانشجویان کانادایی با چالش‌هایی همراه باشد که یکی از مهم‌ترین دلایل آن چالش‌های زبانی است. 

موانع زبانی

در ابتدای ورود به کانادا، ارتباط با انگلیسی زبانان (در کبک فرانسوی زبانان)، بیان عقاید و تفکرات کار مشکلی است. در ضمن یکی دیگر از چالش‌های زبانی این است که دروس به زبان انگلیسی تدریس می‌شوند و شاید فهم سریع مطالب تدریس شده در کلاس درس برای دانشجویان ایرانی کمی مشکل باشد. این موارد می‌تواند در اوایل ورود نگرانی‌هایی در دانشجویان خارجی به وجود آورد و آن‌ها را منزوی کند. البته خوشبختانه به مرور این مشکل رفع می‌شود.  

سن

یکی دیگر از معایب تحصیل در کانادا محدودیت‌های سنی است. اگر سنتان زیاد باشد، آفیسر شک می‌کند که احتمالا هدف اصلی شما از تحصیل در کانادا، تحصیل نیست و نمی‌خواهید به کشور خود برگردید. شما باید آفیسر ویزا را قانع کنید که یک دانشجوی واقعی هستید. البته آفیسر شما را به دلیل سن بالا رد نمی‌کند. اما سن یکی از عوامل مهم در صدور ویزای تحصیلی است. 

تحصیل موضوع خیلی گسترده‌ای است و من سعی کردم چکیده و خلاصه اصل مطلب را بگویم. برای کسب اطلاعات بیشتر بهتر است به مقاله‌های معرفی مدارس ونکوور و معرفی دانشگاه های ونکوور مراجعه کنید.

اگر این مطلب براتون مفید بود شاید برای دوستان شما هم مفید باشد.

شاد و پیروز باشید.

این مقاله برای ارایه نکات مفید و بر اساس تجربیات شخصی و مشاهدات مشتریان و دوستان من نوشته شده است. هدف از اشتراک‌گذاری آن، کمک به جامعه فارسی‌زبان برای داشتن یک فرایند مهاجرتی آسان‌تر است. تخصص من در زمینه املاک ونکوور (خرید، فروش و سرمایه گذاری) است.

شاد و پیروز باشید

محسن صانعی

(راه‌های ارتباط با ما)