امروزه یکی از مهمترین مسائلی که باید برای آن برنامه داشته باشید بازنشستگی است. با توجه به تغییرات مداوم در سیاستهای مالی، ایجاد یک استراتژی مناسب برای پس انداز و سرمایهگذاری امری ضروری است. خرید خانه در ونکوور یکی از ابزارهای مهم و موثر برای افزایش ثروت در طولانی مدت است که بسیاری از افراد آن را به عنوان یک استراتژی کلیدی در نظر میگیرند. این تصمیم نه تنها امنیت مالی در دوران بازنشستگی را افزایش میدهد، بلکه میتواند به کاهش وابستگی به درآمدهای دیگر در آینده کمک کند.
البته درست است که خرید خانه میتواند یکی از مهمترین ابزارها برای تامین مالی در دوران بازنشستگی در کانادا باشد، اما برای رسیدن به آسایش در آینده، باید به سایر روشها نیز توجه کنیم. در کانادا، سیستم بازنشستگی سه ستونی شامل برنامههای عمومی و خصوصی نقش مهمی در ایجاد امنیت مالی برای بازنشستگان ایفا میکنند. برنامههایی چون Old Age Security (یا OAS) و Canada Pension Plan (یا CPP) به عنوان منابع اصلی درآمد بازنشستگی محسوب میشوند که بخشی از نیازهای مالی بازنشستگان را تامین میکنند. در کنار اینها، میتوانید با استفاده از حسابهای بانکی مانند RRSP و TFSA مبالغی را پس انداز کنید و از مزیتهای مختلف این حسابها بهرهمند شوید.
خرید خانه نقش بسیار مهمی در پس انداز برای بازنشستگی در کانادا دارد. چونکه قیمت آپارتمان در ونکوور و سرتاسر کانادا در طولانی مدت افزایش یافته است. قیمت خانههای ویلایی و سایر املاک مسکونی نیز همینطور است. RBC در گزارش خود به نقش پر رنگ خرید خانه در افزایش داراییها اشاره میکند.
طبق گزارشهای RBC، تقریبا نیمی از رشد ثروت کاناداییها در سه دههی گذشته به خرید ملک مربوط بوده است. از سال 2010 و با رشد ارزش ملک (equity)، دارایی خالص یک مالک از 9 برابر درآمد خانوار (پس از کسر مالیات) به 13 برابر افزایش یافته است.
این درحالی است که در همین بازه، دارایی خالص مستاجران از 3 برابر درآمد خانوار (پس از کسر مالیات) به 3.5 برابر رسیده است!
برای اینکه بهتر متوجه گپ بین رشد دارایی مالکان و مستاجران شوید، به این آمار توجه کنید. مالکان در سال 1999 تقریبا 23% از درآمدشان را به ملک اختصاص میدادند. در سال 2022 این مقدار به 21% کاهش یافت!
از طرف دیگر، مستاجران در سال 1999 تقریبا 25% از درآمدشان را به ملک اختصاص میدادند. این مقدار در سال 2022 به 29% افزایش یافت! با اینکه درآمد مالکان و مستاجران به یک نسبت رشد کرده است.
بسیاری از کاناداییها در زمان بازنشستگی به خانه شان متکی هستند. از یک طرف، خانه مثل سایر سرمایه گذاریها نیست. چونکه سقف بالای سرمان است. اگر بازار سهام سقوط کند، ما همچنان خانه مان را داریم!
اما اگر احساسات را کنار بگذاریم، خانه مانند سایر سرمایه گذاریها است و با گذشت زمان ارزش آن افزایش مییابد.
طبق گزارشهای CMHC، اگر قیمت ملک را در دورههای 20 ساله و 30 ساله بررسی کنیم، متوجه میشویم که بعد از جنگ جهانی دوم ارزش ملک به طور متوسط سالانه 5% افزایش یافته است.
این شبیه به سرمایه گذاری در بازارهای سهام است که نوسانات بیشتری دارند و پیشبینی آنها سختتر است. بیایید این مثال را بررسی کنیم. اگر به جای اجاره کردن و پرداخت اجاره بها، خانه بخرید، مانند این است که سود سهامتان افزایش یابد. در نظر داشته باشید که اجاره بها هر سال بیشتر میشود و اگر به صاحب خانه اجاره ندهید شاید بتوانید بیشتر پس انداز کنید. در ضمن اگر خانه بخرید میتوانید بخشی از آن را اجاره دهید و کسب درآمد کنید!
توجه داشته باشید که اگر محل اصلی سکونت خود را بفروشید، از پرداخت مالیات بر سود حاصل از فروش معاف هستید. این یکی از بزرگترین مزیتهای خرید ملک است. این در حالیست که نیمی از سود حاصل از سایر سرمایه گذاریها در حسابهای تجاری ثبت نشده (non-registered trading account) مشمول مالیات است. اگر هم در یک حساب RRSP سرمایه گذاری کنید، هنگام برداشت کاملا مشمول مالیات است (مگر اینکه واجد شرایط برنامه HBP باشید و بخواهید اولین خانه خود را خریداری کنید).
قوانین مالیاتی مرتبط با فروش محل اصلی اقامت شبیه به قوانین مالیاتی حساب TFSA هستند، زیرا شما بابت سود حاصل از فروش محل اصلی اقامت خود مالیات پرداخت نمیکنید. یکی از استراتژیهای هوشمندانه برای کاهش مالیات در کانادا در دوران بازنشستگی، برداشت پول با نرخ مالیاتی پایین از حسابهایی مانند RRSP یا برنامههایی مثل company pension ،CPP و OAS است. همچنین میتوانید از حسابهای معاف از مالیات مانند TFSA برای پس انداز و یا از ملک خود برای افزایش سرمایه استفاده کنید. به عنوان مثال میتوانید از بانک وام بگیرید (از طریق خط اعتباری HELOC یا وام reverse mortgage) یا خانهی خود را بفروشید و به یک خانه کوچکتر نقل مکان کنید.
در ادامه بیشتر بر روی موضوع بازنشستگی در کانادا تمرکز میکنیم.
حقوق بازنشستگی در کانادا
هیچ وقت خیلی زود یا خیلی دیر نیست. برنامه ریزی برای بازنشستگی در کانادا اهمیت فراوانی دارد. اگر زمان بگذارید و برنامه ریزی درستی داشته باشید، در دوران بازنشستگی حقوق خوبی خواهید گرفت و زندگی راحت و مفرحی خواهید داشت. اگر برنامه درستی داشته باشید، به راحتی میتوانید مشکلات زندگی در کانادا بخصوص مشکلات مالی در زمان بازنشستگی را حل کنید. اولین و مهمترین قدم در برنامه ریزی برای بازنشتگی این است که بدانید در آینده درآمدتان از چه منابعی تامین میشود؟ این به شما کمک میکند اهداف درستی را انتخاب کنید.
درآمد و حقوق بازنشستگی در کانادا معمولا از منابع زیر تامین میشود:
- برنامه OAS (و اگر در زمان بازنشتگی درآمد پایینی داشته باشید از برنامهی GIS)
- برنامهی CPP/QPP
- کار کردن پس از بازنشستگی و کسب درآمد
- مستمری بازنشستگی از محل کار (Workplace pension plans)
- پس انداز و سرمایه گذاری برای بازنشستگی
توجه: اگر در کبک زندگی کنید، به جای برنامه CPP میتوانید از برنامهی QPP بهرهمند شوید.
در ادامه چند طرح بازنشستگی در کانادا را به شما معرفی میکنم. آشنایی با قوانین بازنشستگی در کانادا تحت این برنامهها به شما دید بازتری میدهد و بهتر میتوانید برای زمان بازنشستگی برنامه ریزی کنید.
انواع برنامه های بازنشستگی در کانادا
برنامه های بازنشستگی در کانادا از یک سیستم سه ستونی پیروی میکند.
سیستم سه ستونی | ||
عمومی | خصوصی | |
ستون اول | ستون دوم | ستون سوم |
برنامه Old Age Security Program از طریق مالیات تامین مالی میشود. |
برنامه CPP از طریق مشارکت کارفرما و کارمند تامین مالی میشود. یعنی کارفرما و کارمند باید سهم خود را به صندوق بازنشستگی واریز کنند. |
برنامههای Workplace pension plans یا حسابهای RRSP و TFSA از طریق مشارکت های کارفرما/کارمند و پس انداز خصوصی تامین مالی می شود. |
در ادامه انواع برنامههای بازنشستگی را به شما معرفی میکنم.
برنامه Old Age Security
برنامهی امنیت سالخوردگان یا OAS یک طرح بازنشستگی در کانادا است که به منظور افزایش درآمد و مستمری سالمندان در کانادا ایجاد شده است. افراد سالخورده از طریق آن ماهانه مبالغی دریافت میکنند. معمولا اکثر افراد بالای 65 سال به صورت اتوماتیک در این برنامه ثبت نام میشوند. مبلغ دریافتی به درآمد افراد، سن و مدت زمانی که به عنوان یک شخص بالغ در کانادا زندگی کردهاند بستگی دارد. این مبلغ از درآمدهای مالیاتی تامین میشود و نیازی نیست که افراد از قبل بخشی از درآمد خود را به آن اختصاص بدهند.
شرایط بازنشستگی در کانادا (OAS)
- برای اینکه واجد شرایط استفاده از این طرح بازنشستگی در کانادا باشید باید حداقل 65 ساله باشید. سایر شرایط به محل زندگی شما بستگی دارد.
- اگر در کانادا زندگی میکنید: باید شهروند کانادا باشید یا قانونا در این کشور ساکن باشید و باید پس از 18 سالگی حداقل 10 سال در این کشور زندگی کرده باشید.
- اگر در خارج از کانادا زندگی میکنید: باید در زمانی که کشور را ترک کردهاید شهروند یا ساکن کانادا بوده باشید و باید پس از 18 سالگی حداقل 20 سال در کانادا زندگی کرده باشید.
- اگر در زمان زندگی در خارج از کانادا برای یک کارفرمای کانادایی کار کردهاید، شاید این مدت به عنوان اقامت در کانادا حساب شود.البته اگر:
- ظرف 6 ماه بعد از اتمام کار به کانادا برگردید.
- اگر 65 ساله شدهاید، در حالی که هنوز مشغول به کار هستید و در حین کار در خارج از کشور همچنان وضعیت اقامت کانادا را برای مقاصد مالیاتی حفظ کردهاید.
طبق قوانین بازنشستگی در کانادا تحت برنامه OAS، اگر بخواهید میتوانید زمان دریافت حقوق بازنشستگی را تا 5 سال (60 ماه) به تعویق بیندازید. هرچه زمان دریافت این حقوق را بیشتر به تعویق بیندازید، ماهانه حقوق بیشتری دریافت میکنید. به ازای هر ماه تعویق، 0.6% به حقوق بازنشستگیتان اضافه میشود. اگر 60 ماه به تعویق بیندازید، 36% به حقوق بازنشستگی شما اضافه میشود.
نکته: اگر بیش از 70 سال سن دارید و واجد شرایط برنامهی GIS هستید به تعویق انداختن زمان دریافت حقوق بازنشستگی OAS سودی برایتان ندارد!
حقوق بازنشستگی در کانادا (OAS)
از ژانویه تا مارس 2025، میزان حداکثر دریافتی ماهانه برای افراد 65 تا 74 ساله برابر 727 دلار و برای افراد 75 سال به بالا برابر 800 دلار است. برای دریافت حداکثر حقوق بازنشستگی، باید بعد از 18 سالگی حداقل 40 سال در کانادا زندگی کرده باشید. اگر کمتر از 40 سال در کانادا زندگی کرده باشید، شاید بتوانید بخشی از این حقوق را دریافت کنید. البته به شرطی که بعد از 18 سالگی حداقل 10 سال در کانادا زندگی کرده باشید. مبلغ دریافتی با توجه به تعداد سالهای زندگی شما در کانادا پس از 18 سالگی محاسبه میشود. به عنوان مثال اگر 30 سال زندگی کرده باشید، حقوق دریافتی شما برابر 75% از مبلغ بالا است.
برنامه Canada Pension Plan
برنامه Canada Pension Plan (به اختصار CPP) یک طرح بازنشستگی در کانادا است که درآمد و مستمری سالمندان در کانادا (بازنشستگان) را افزایش میدهد. هدف از این برنامه این است که حدود 25% تا 33% از درآمدی که یک فرد در زمان اشتغال به کار کسب میکرد، در زمان بازنشستگی به دست آورد.
در این برنامه، بازنشستگان ماهانه حقوق دریافت میکنند که مشمول مالیات است. تمام کاناداییها، از جمله افراد خوداشتغالی که بیش از ۶۰ سال سن دارند، در یکی از استانها یا قلمروهای کانادا (به جز کبک) کار کردهاند و در برنامهی CPP مشارکت داشتهاند و سهم خود را به صندوق بازنشستگی پرداخت کردهاند، میتوانند در دوران بازنشستگی این حقوق را دریافت کنند. لازم به ذکر است که پرداخت سهم به صندوق بازنشستگی اجباری است.
شرایط بازنشستگی در کانادا (CPP)
طبق قوانین بازنشستگی در کانادا تحت برنامهی CPP همهی کاناداییهایی که مشغول به کار هستند و بیش از 18 سال سن دارند و سالانه بیشتر از 3,500 دلار درآمد دارند، باید درصدی از حقوق خود را به صندوق بازنشستگی CPP واریز کنند. این درصد هر ساله توسط دولت تعیین میشود و با نام درصد مشارکت یا contribution rate شناخته میشود.
در سال 2025، درصد مشارکت کارمند و کارفرما برای هر کدام برابر 5.95% است.
مبلغ مشارکت با توجه به حداکثر مبلغ maximum pensionable earnings محاسبه میشود. فرمول محاسبه به شکل زیر است:
(maximum pensionable earnings - 3500) × 5.95%
در سال 2025 مبلغ maximum pensionable earnings برابر 71,300 دلار است. در نتیجه یک کارمند باید سالانه حداکثر 4,034.10 دلار به صندوق بازنشستگی CPP واریز کند. کارفرما نیز باید همین مبلغ را واریز کند. یعنی حداکثر مبلغ مشارکت کارفرما و کارمند در سال 2025 برابر 8,068.20 دلار است.
البته اگر حقوق شما بیشتر از maximum pensionable earnings است و میخواهید مبلغ بیشتری به صندوق بازنشستگی واریز کنید، میتوانید این کار را انجام دهید. سقف دوم برای maximum pensionable earnings در سال 2025 برابر 81,200 دلار است. برای محاسبه حداکثر میزان مشارکت تحت CPP2، باید تفاوت بین ۷۱,۳۰۰ دلار و ۸۱,۲۰۰ دلار را حساب کنید که معادل ۹,۹۰۰ دلار است، و آن را در 4% ضرب کنند. یعنی تا ۳۹۶ دلار. کارمندان و کارفرمایان هردو باید این مبلغ را به صندوق بازنشستگی پرداخت کنند.
وقتی که بازنشسته شوید یا به ۷۰ سالگی برسید، دیگر نیازی نیست به صندوق CPP پول واریز کنید. همچنین اگر بین ۶۵ تا ۷۰ سال دارید و هنوز کار میکنید و از مزایای CPP استفاده میکنید، میتوانید تصمیم بگیرید که دیگر به این صندوق پولی نپردازید و مشارکت خود را قطع کنید.
حقوق بازنشستگی در کانادا (CPP)
وقتی 65 ساله شوید، حقوق بازنشستگی CPP به صورت اتوماتیک به حساب شما واریز نمیشود و برای دریافت این حقوق باید درخواست دهید. با اینکه 65 سال سن استاندارد برای دریافت حقوق بازنشستگی CPP است، میتوانید از 60 سالگی تا 70 سالگی برای دریافت آن اقدام کنید.
شما میتوانید در اولین ماه پس از تولد 65 سالگی، حقوق بازنشستگی CPP را به طور کامل دریافت کنید. البته میتوانید این حقوق را در 60 سالگی هم دریافت کنید، اما به ازای هر ماه 0.6% جریمه میشوید. البته اگر زمان دریافت حقوق بازنشستگی را به تعویق بیندازید (تا 70 سالگی)، به ازای هر ماه 0.7% به دریافتی شما در زمان بازنشستگی اضافه میشود.
یعنی اگر در 60 سالگی شروع به دریافت حقوق بازنشستگی CPP کنید، میزان حقوق دریافتی شما برای همیشه 36% کاهش مییابد. بلعکس اگر در 70 سالگی این حقوق را دریافت کنید، میزان حقوق دریافتی شما برای همیشه 42% افزایش مییابد. اگر دریافت حقوق بازنشستگی را بیشتر از این به تعویق بیندازید (بیشتر از 70 ساله شوید)، حقوقتان بیشتر نمیشود.
میزان حقوق بازنشستگی (CPP) که دریافت میکنید به موارد زیر بستگی دارد:
- چه مدت و چقدر در این برنامه مشارکت داشتهاید؟
- سنتان در زمان شروع دریافت حقوق بازنشستگی
- متوسط درآمدتان در سالهایی که مشغول به کار بودید
حساب بازنشستگی RRSP
RRSP یک حساب بازنشستگی یا طرح بازنشستگی در کانادا است که شما، همسر و یا پارتنر شما میتوانید مبالغی را به آن واریز کنید و از مزیتهای مالیاتی بهرهمند شوید. در واقع محبوبترین حساب برای پس انداز بازنشستگی در کانادا است که افراد میتوانند تا سن 71 سالگی مبالغی به آن واریز کنند.
درآمدی که شما از طریق سرمایه گذاری یا پس انداز در حساب RRSP کسب میکنید، تا زمان برداشت معاف از مالیات است. علاوه بر این، مبالغی به حساب پس انداز RRSP واریز میکنید، درآمد مشمول مالیات شما را کاهش میدهد و در نتیجه مالیات کمتری پرداخت میکنید (البته واریزی شما تا سقف مشخصی معاف از مالیات است).
هر سال میتوانید 18% از درآمد سال قبل را تا سقف مشخصی را به این حساب واریز کنید. این سقف هر سال تغییر میکند. در سال 2025 این سقف برابر 32,490 دلار است (در سال 2024 سقف واریزی به حساب RRSP برابر 31,560 دلار بود). البته اگر در یک سال نتوانید کل ظرفیت پس اندازی که دارید را به حساب واریز کنید، میتوانید سال بعد آن را جبران کنید.
شما میتوانید هر زمان که بخواهید مبلغ خود را برداشت کنید. البته به مبالغی که برداشت میکنید مالیات بر درآمد در آن سال مالیاتی اعمال میشود (مگر اینکه از طریق برنامههایی مانند Home Buyers’ Plan یا Lifelong Learning Plan برداشت کنید).
در زمان بازنشستگی، و یا در آخر سالی که 71 ساله میشوید، موجودی حساب RRSP خود را به یک حساب RRIF منتقل کنید. با توجه به اینکه در زمان بازنشستگی احتمالا مالیات کمتری از شما دریافت میشود، احتمالا بابت برداشت موجودی مالیات کمتری نسبت به آنچه امروز میدهید پرداخت کنید.
شرایط باز کردن حساب RRSP
حداقل سن برای مشارکت و واریز مبلغ به حساب RRSP تعیین نشده است. هر ساکن کانادایی که سین نامبر (SIN) دارد و درآمد کارمندی میگیرد و در کانادا مالیات میدهد، میتواند یک حساب RRSP باز کند و مبالغی را تا سقف تعیین شده به آن واریز کند. یعنی نیاز نیست مانند باز کردن حساب TFSA صبر کنید تا 18 ساله شوید.
برداشت از حساب RRSP
شما میتوانید تا زمانی که 71 ساله میشوید به حساب RRSP پول واریز کنید. سپس تا انتهای آن سال وقت دارید که یکی از سه گزینه زیر را انتخاب کنید:
- مبلغ را برداشت کنید و مالیات بر درآمد را پرداخت کنید.
- حساب RRSP را به یک حساب RRIF تبدیل کنید.
- از موجودی حساب RRSP برای خرید یک بیمه مستمری یا annuity استفاده کنید.
سن بازنشستگی در کانادا
سن بازنشستگی در کانادا به طور معمول ۶۵ سال است، اما افراد میتوانند بسته به شرایط خود، دریافت حقوق بازنشستگی را از ۶۰ سالگی آغاز کنند یا آن را تا ۷۰ سالگی به تاخیر بیندازند. همانطور که توضیح دادیم، بازنشستگان میتوانند از برنامههایی نظیر Old Age Security (OAS) و Canada Pension Plan (CPP) بهرهمند شوند. این برنامهها با هدف تامین مستمری سالمندان در کانادا طراحی شدهاند. به عنوان مثال، در برنامه OAS دریافت حقوق از ۶۵ سالگی ممکن است، و اگر دریافت زمان دریافت حقوق بازنشستگی را به تعویق بیندازید، به ازای هر ماه 0.6% بیشتر حقوق میگیرید. برنامه CPP نیز بر اساس مشارکت افراد در دوران کاری عمل میکند و تاخیر در دریافت حقوق آن تا ۷۰ سالگی میتواند افزایش حقوق تا ۴۲٪ را به همراه داشته باشد. البته اگر مشکلی با کسر حقوق بازنشستگی نداشته باشید، میتوانید تحت این برنامه از 60 سالگی حقوق بازنشستگی بگیرید.
مزایای بازنشستگی در کانادا
بازنشستگی در کانادا مزایای فراوانی دارد. کیفیت زندگی در این کشور بالا است و بازنشستگان علاوه بر اینکه میتوانند از آرامش در طبیعیت زیبا و خیره کننده لذت ببرند، به خدمات بهداشتی و درمانی دسترسی دارند. علاوه بر این، دولت کانادا مزایا و برنامههای بازنشستگی مختلفی را برای حمایت از سالمندان ارائه میدهد.
مالیات برای بازنشستگان کانادایی
در کانادا، حقوق بازنشستگی دریافتی از برنامههایی مانند CPP و OAS مشمول مالیات است. در ضمن با استفاده از حساب RRSP میتوانید مبالغی را پس انداز کنید. مبالغی که به این حساب واریز میکنید درآمد مشمول مالیات شما را در آن سال کاهش میدهند. اما در زمان برداشت باید مالیات بدهید. البته شاید در دوران بازنشستگی مالیات کمتری از شما دریافت شود.
بازنشستگی مهاجران در کانادا
در حال حاضر کانادا هیچ برنامهای مختص پذیرش مهاجران بازنشسته ندارد. اما این افراد میتوانند از طریق سایر برنامههای مهاجرتی مانند Family Sponsorship program، کارآفرینی یا استارت آپ به کانادا مهاجرت کنند و پس از مدتی در این کشور بازنشست شوند.
امیدوارم که توانسته باشم به دانستههای شما اضافه کنم. اگر سوالی در مورد مطالب این صفحه دارید یا نیاز به توضیح بیشتر و اطلاعات و نمودارهای اختصاصی خرید و فروش یک محلهی خاص دارید، خوشحال میشوم کمکی کنم.
شاد و پیروز باشید
محسن صانعی