نویسنده: مرضیه قمری
کارشناس ارشد مشاوره خانواده
مقدمه
انسان از ابتدای جان گرفتن در ملک شخصی خود رشد کرده؛ گویی طبیعت نیز او را به سمت مالک بودن دعوت کرده و برای هر شخص یک فضای امن و گرم شخصی تعریف کرده است. وقتی از خانه گرم رحم پا به دنیای گسترده و پر چالش بیرونی می‌گذارد و در جریان زندگی غرق می‌شود، روان انسان همواره به دنبال مکانی از جنس رحم میگردد که متعلق به خود او باشد، جایی که بتواند ریشه های خود را محکم کند تا خاطراتش به شکل گنجینه ای شکل گیرد.
ضرورت آشیانه
نقش آشیانه در خاطره‌سازی
خاطرات از همان سال‌های ابتدایی زندگی، با اولین تجربه‌های حسی و عاطفی در مغز انسان ثبت می‌شوند. اولین جایگاه که خاطره‌سازی در آن شکل میگیرد، فضای آشیانه ی اوست؛ جایی که کودک، درک ابتدایی خود از دنیا را آغاز می‌کند. در این مرحله، محیط خانه‌ای که در آن زندگی می‌کند، نقشی اساسی در ساختن این خاطرات ایفا می‌کند. و اولین خاطره سازی ما در این محیط کوچک شکل میگیرد.، جایی که ما لحظات ارزشمند زندگی خود را را ثبت می‌کنیم.
حس تعلق و ریشه گرفتن از نگاه روان‌شناسی
حس تعلق: نیاز به ارتباطات اجتماعی
حس تعلق به گروه یا مکانی، اساس یک احساس امنیت روانی است. انسان موجودی اجتماعی است و نیاز به ارتباطات و پیوندهای اجتماعی دارد. وقتی فرد احساس تعلق به یک مکان یا گروه اجتماعی دارد، این پیوند، احساس پذیرفته شدن و ارزشمندی را برای او به همراه می‌آورد. به عبارت دیگر، حس تعلق این احساس را به فرد می‌دهد که بخشی از چیزی بزرگتر از خود است.
ریشه گرفتن: فرآیند تثبیت هویت و امنیت روانی
ریشه گرفتن در یک مکان جغرافیایی، فرایند طولانی‌مدتی است که در آن فرد به تدریج با محیط اطراف خود آشنا می‌شود و ارتباطات عمیق‌تری برقرار می‌کند. این فرایند نه تنها شامل برقراری روابط اجتماعی و خانوادگی است، بلکه به شکل‌گیری هویت فردی نیز کمک می‌کند. زمانی که فرد در مکانی ثابت و امن ریشه میگیرد، این مکان تبدیل به بخش مهمی از هویت او می‌شود.
روان‌شناسان به این نکته اشاره می‌کنند که ریشه گرفتن، به‌ویژه در دوران کودکی و نوجوانی، برای رشد عاطفی و اجتماعی فرد بسیار حیاتی است. این افراد در یک محیط ثابت می‌توانند به‌طور کامل‌تر به رشد خود ادامه دهند و احساس امنیت و ثبات بیشتری را تجربه کنند.
ریشه گرفتن به فرد کمک می‌کند تا هویت خود را در آن مکان بسازد. فرد می‌آموزد که بخشی از تاریخ و فرهنگ آن مکان جغرافیایی است و احساس هویت و تعلق به آن دارد.
تأثیر ثبات در روابط خانوادگی
زمانی که مکان زندگی ثابت باشد، خانواده فرصت بیشتری برای ساختن روابط عمیق‌تر و معنادارتر با یکدیگر پیدا می‌کنند. ثبات در مکان زندگی به والدین این امکان را می‌دهد که انرژی و زمان بیشتری را صرف تقویت ارتباطات خانوادگی کنند و فضایی برای گفت‌وگوهای صمیمانه، حل تعارضات و ایجاد خاطرات مشترک فراهم آورند. این ثبات، حس تعلق به خانه و خانواده را در فرزندان تقویت کرده و به آن‌ها احساس امنیت روانی می‌دهد.
مدیریت اقتصادی برای کاهش دغدغه جابه‌جایی
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌هایی که مانع ثبات خانوادگی می‌شود، جابه‌جایی‌های مداوم به دلایل اقتصادی است. مدیریت صحیح منابع مالی و برنامه‌ریزی اقتصادی می‌تواند این دغدغه را به حداقل برساند. وقتی خانواده از فشارهای ناشی از تغییر مداوم محل زندگی رها شود، می‌تواند انرژی و تمرکز خود را به رشد روابط خانوادگی و پرورش فضایی سالم‌تر برای زندگی اختصاص دهد. چنین ثباتی، نه‌تنها احساس آرامش و رضایت بیشتری به اعضای خانواده می‌دهد، بلکه پایه‌گذار آینده‌ای مطمئن‌تر برای فرزندان خواهد بود.
این ثبات به خانواده امکان می‌دهد که از خانه، چیزی فراتر از یک مکان فیزیکی بسازند؛ یک آشیانه، جایی که ریشه‌های عاطفی و روانی‌شان در آن استوار شده و به آن‌ها هویت و امنیت می‌بخشد.
مدیریت اقتصادی در مسیر دستیابی به آشیانه‌ای پایدار
داشتن اصول صحیح در تصمیم‌گیریهای مهم به خصوص تصمیمات اقتصادی، از ضروریات میباشد ، و توجه به شرایط مالی و مدیریت صندوق خانواده همیشه در هر حرکت اقتصادی شرط اول بوده و هست. آرامش و ثباتی که از داشتن فضایی ثابت و امن حاصل می‌شود، نباید به بهای برهم خوردن تعادل اقتصادی خانواده تمام شود. اگر ورودی صندوق خانواده با هر حرکت اقتصادی، مانند خرید خانه، هماهنگ نباشد، نه تنها آرامش حاصل نمی‌شود، بلکه تنش‌ها و نگرانی‌های بیشتری نیز به وجود خواهد آمد.
نکته مهم در انتخاب خانه این است که صرفاً بر ویژگی‌های فیزیکی یا ظاهری آن تمرکز نکنیم. خانه تنها یک ساختمان نیست؛ بلکه فضایی است که باید به خانواده حس امنیت، آرامش و صمیمیت ببخشد. به همین دلیل، اولویت انتخاب باید بر اساس چشم‌اندازی باشد که نیازهای عاطفی و روانی اعضای خانواده را برآورده کند. فضایی که قرار است آشیانه‌ای برای زندگی باشد، باید به جای تحمیل فشار مالی، بستری برای تقویت آرامش و روابط خانوادگی فراهم کند.
خانه‌ای که با مدیریت صحیح منابع و هدف‌گذاری درست تهیه شود، می‌تواند بستری برای رشد عاطفی، تقویت پیوندهای خانوادگی و ایجاد آینده‌ای روشن‌تر برای اعضای خانواده باشد.
هدف اصلی از ایجاد یک فضای ثابت، تقویت کانون خانواده و ایجاد حس امنیت و آرامش است. برای رسیدن به این هدف، باید با برنامه‌ریزی دقیق و در نظر گرفتن توانایی‌های اقتصادی، تصمیماتی اتخاذ شود که نه‌تنها به پایداری مالی آسیب نرساند، بلکه به شکل‌گیری یک زندگی پرمعنا و رضایت‌بخش کمک کند.
کلام آخر
تصور کنید که تصمیم دارید یک آشیانه ثابت برای خود بسازید، مکانی که بتوانید در آن آرامش یابید، رشد کنید و به دنیای بیرون از خودتان نگاه کنید.
پس از مدتی شما خود را در موقعیت و احساساتی امن برای خاطره سازی، رشد و ساختن روابط امن خواهید دید.
خانم قمری کارشناس ارشد مشاوره خانواده، با برگزاری جلسات خصوصی و ورکشاپ‌های هدفمند، به شما کمک می‌کنند تا با نگاه روانشناختی به مسایل اقتصادی و زندگی خود، تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرید. اگر نیاز به مشورت و هدایت در این زمینه‌ها دارید می توانید با شماره زیر تماس بگیرید.
شماره تماس: 12368851346+
